Fractieleidster Meyrem Almaci vatte de meerjarenbegroting van het nieuwe Antwerpse stadsbestuur samen in een snedige tussenkomst op de gemeenteraad van november. U kan ze hier nalezen.  meerjarenbegroting

"De toont geen respect voor de gewone Antwerpenaar. Ze soupeert de reserves op, schrapt 1420 banen zonder kerntakendebat, bindt de districten aan handen en voeten, weigert meer capaciteit voor het onderwijs te voorzien, negeert de diversiteit in de stad en zet stappen achteruit op vlak van groen en leefmilieu. Het sociaal beleid geeft geen structurele antwoorden te op de wooncrisis en de te lage leeflonen. Deze meerjarenbegroting toont bijzonder weinig respect voor de Antwerpenaar die met lede ogen de retributiestijgingen moet ondergaan en tegelijkertijd de dienstverlening ziet achteruitgaan. Inspraak mogen ze in ruil niet verwachten: de stad verwacht respect voor haar beslissingen en betogen is solliciteren naar extra besparingen. Het middenveld en het vrijwillig jeugdwerk is er om de beslissingen van de stad uit te voeren. En op het einde van de legislatuur is de kas leeg. Kortom, met deze begroting legt het stadsbestuur een flinke hypotheek op de toekomst op vlak van mensen, middelen en leefomgeving.

You ain't seen nothing yet. Dat zei onze burgemeester voor de zomer naar aanleiding van het schrappen in de convenanten van het sociale en culturele middenveld. Het ging allemaal nog stukje zwaarder en moeilijker worden. Meneer de burgemeester, daar zijn we het alvast over eens.

Dat het geen respectvolle oefening zou worden, vreesde ik al, en dat hebt u ruimschoots bewezen. In uw manier van communiceren naar gemeenteraad, personeel, middenveld maar vooral gewone Antwerpenaars die nog steeds niet ten volle weten waar ze aan toe zijn wat betreft hun dienstverlening.

Business en brains, dan tel je mee in deze stad. Als het maar commercieel of vrijwillig kan. Voor de anderen rest liefdadigheid en individuele verantwoordelijkheid om flexibel te gaan werken als alleenstaande met kinderen. Dit is geen verandering die respect afdwingt. Niet nu, niet op lange termijn. Wat u doet, is een krachtmeting organiseren met uw eigen bewoners. Het is afbraakpolitiek op vlak van mensen, middenveld en middelen. Dit college vraagt Respect voor A. Maar respect moet je verdienen, elke dag. De herhaalde protesten voor het stadhuis tonen aan dat het college wat dat betreft nog bergen werk te verzetten heeft.

Geen respect voor de staat van de stad
De meerjarenbegroting van de stad Antwerpen was al in evenwicht voor de huidige meerderheid aan haar mandaat begon. De grootste stad van Vlaanderen kon starten met 300 miljoen euro vanuit de vorige legislatuur. En ja, in die eerste oefening was al voorzien dat de schuld zou afbetaald zijn in 2019. Dit college kon dus, in tegenstelling tot andere steden en gemeenten, een oefening starten vanuit een relatief comfortabele positie.

Bovendien stijgen ook de middelen vanuit de bovenlokale overheden (zoals het stedenfonds, gemeentefonds... ) en eindelijk ook het havendividend tot 21, 3 miljoen euro. A hebben we in vergelijking met de dividenden vanuit de haven aan Zwijndrecht en Beveren daar nog wel wat marge. Er komen verder extra Vlaamse middelen om de Vlaamse beleidsprioriteiten (zoals de aanpak van dakloosheid, huizen van het Kind) uit te voeren.

Maar dit college wilde persé meer kunnen investeren dan het vorige college. In die vierde pijler: beton en business. De grote parkings en de stadsontwikkelingsprojecten. Over zes jaar zal het stadsbestuur daardoor eindigen met nauwelijks 92.040 euro in kas. En met een forse uitverkoop van patrimonium tav 84 miljoen euro. Er is dus geen buffer meer voor de opvolgers. En ondertussen stijgen ook de retributies. Volgens onze eerste inschattingen met 1,5 miljoen euro. Maar dit college houdt vol dat de belastingen niet stijgen. What's in a name.

Dat een nieuw bestuur andere accenten wil leggen is hun goed recht, maar zoiets gebeurt normaal gezien op basis van een echt kerntakendebat, samen met de administratie. Het tegengestelde is gebeurd: men heeft een aantal afvloeiingen vastgelegd en moet nu nog gaan uitzoeken wat dat op de werkvloer zal betekenen. De vakbonden weten eigenlijk van niks en zijn terecht ongerust. En ook de burger weet nog niet wat er gaat gebeuren.

Geen respect voor het personeel en de dienstverlening
Net als andere steden kampt ook Antwerpen met de pensioenproblematiek van haar personeel. De uitdaging is inderdaad groot. De stad heeft vrijwillig 200 miljoen aan pensioenlasten overgenomen van de dochters. De wederdienst is een bijzonder bittere pil: 1420 voltijds equivalenten moeten groepsbreed afvloeien zonder te weten waar en hoe, en voor 83 miljoen euro aan patrimonium wordt verkocht. 1420 VTE's, dan zijn een pak meer dan 1420 mensen (heel wat deeltijdsen?), die hun job verliezen. We weten dus niet precies hoeveel het aantal echte getroffenen effectief zal bedragen, part-times inclusief.

Het stadsbestuur heeft verschillende oefeningen besteld die moeten leiden tot personeelsbesparingen. Alleen: ze komt er niet. Niet met de studie van Mobius die aan 412 afvloeiingen komt en niet met de studie van het managementteam. Die laatste komt aan 636 afvloeingen, waarvan 214,7 een effect hebben op de dienstverlening. Bij het college klinkt het dat dit louter oefeningen zijn en dat er nog andere zullen volgen. De Mobiusstudie heeft 161.474,5 euro gekost. Dure 'oefening'. De studie van Mobius samen met die van het managementteam (1048 afvloeiingen) komt nog niet in de buurt van de door de stad gestelde besparingsobjectieven, zeker als je rekening houdt met de mogelijke overlap.

De afslanking is ook groepsbreed: ook de prioritaire beleidsdomeinen worden erdoor getroffen. Schepen Van Campenhout beweerde in de pers half september dat politie, ocmw en onderwijs niet geraakt zouden worden door de personeelsbesparingen. Vandaag blijkt dat enkel het havenbedrijf niet moet inkrimpen. Al de rest moet lineair 5 a 6% besparen op personeel. Dat zegt heel veel. Het OCMW moet op 97 VTE's besparen, het onderwijs 42 VTE's. De mensen van onderwijs hebben in commissie alvast eerlijk aangegeven dat dit een effect zal hebben op de dienstverlening. Met de sluiting van de stadskantoren, het verdwijnen van DNA, ? hebben we nog maar het begin gezien van waar we voor staan als burger.

Het is stuitend hoe dit stadsbestuur enerzijds een daling van de VTE's eist en anderzijds de kop in het stad steekt over hoe en waar dat moet gebeuren. Moderne bedrijfsvoering klinkt het. De stadsdirecteurs worden zo voor het blok gezet. Deze manier van werken betuigt dan ook zeer weinig respect voor de administratie die voor ons allen werkt. Het kan ook anders: heel wat steden investeren niet op die gebieden die men prioritair acht, ook met extra personeel.

En de vrijgekomen middelen uit de besparing op personeel in ocmw en onderwijs, politie gaan gewoon in ? de grote pot. Waar ze aangewend worden om bvb een label te ontwikkelen voor de diamant, nu reeds een van de meest gesubsidieerde sectoren van ons land.

We kregen een dag een grote goed nieuwsshow, maar krijgen 6 jaar achteruitgang in de dienstverlening aan de Antwerpenaren. Om nog maar te zwijgen over de arbeidsmarktparadox na afloop van deze legislatuur.

Geen respect voor mensen op het terrein: adviesorganen, middenveld en districten
Er zijn over deze meerjarenbegroting heel wat adviezen binnengekomen. Het is niet moeilijk om er een rode draad in te ontdekken: een compleet gebrek aan tijd om een goed advies te kunnen afleveren, de ondraaglijke vaagheid van de voorstellen, de afwezigheid van een link tussen het tentoongespreide optimisme in sommige actievoorstellen en de gebudgetteerde bedragen, de te beperkte scope waarin advies wordt gevraagd. Dat zo'n adviezen niet lovend zouden zijn tot daar aan toe, maar dit is toch van een heel ander kaliber dan ik ooit heb gezien.

- De jeugdraad heeft geen advies gegeven, omdat ze het gewoon niet kunnen inschatten in de opgegeven termijn. Schrijnend.
- Het sociaal middenveld wijst er op dat de zogezegde inspraak moest afgedwongen worden na herhaaldelijk aandringen van hun kant.
- ADOMA vraagt ook advies te kunnen geven voor stadsontwikkelingsdossiers die duidelijk impact hebben op leefmilieu die ze nu niet mochten bespreken
- Het LOP en de Ora vinden de capaciteitsdoelstelling voor het onderwijs erg waardevol, maar compleet onhaalbaar met het voorziene budget van 400.000 euro.

Adviesorganisaties en middenveld worden door dit stadsbestuur gezien als een uitvoerend instrument, terwijl inspraak en participatie er net om gaat om betrokken organisaties vanaf het eerste stadium van de voorbereiding van de besluitvorming een plaats te geven en niet wanneer de beslissingen zijn afgerond. Dat is moderne democratie. Het stadsbestuur kiest echter voor het minimum minimorum, en beperkt zich tot de mededelingenpolitiek. Het is dan ook zeer de vraag hoe dit stadsbestuur in de toekomst de participatie en inspraak van het middenveld op een ernstige manier zal organiseren. Gezien het meerjarenplan op vele punten nog verder uitgewerkt moet worden, is het nog niet te laat voor het stadsbestuur om zich te herpakken. Immers: De maatschappelijke rol en functies van het middenveld en de adviesraden in onze stad zijn niet te onderschatten. Zij vormen het cement tussen de individuele burgers, zij staan elke dag met hun voeten in het veld. Zij zijn de ideale bron van informatie voor een college met verschillende onervaren bestuurders.

Hetzelfde geldt overigens voor de districten die door dit college met handen en voeten worden gebonden. En dat terwijl de NVA in haar verkiezingsprogramma 21 punten had opgenomen om de districten te versterken (in het bestuursakkoord staan er nog 7). De bewering als zouden de districten er op vooruit gaan ipv achteruit is klinkklare onzin: hun exploitatie groeit niet en investeringen groeien maar met 1% in tegenstelling tot alle andere investeringen die met 2% stijgen. Stilstaan is achteruitgaan. Ook in districtspersoneel wordt gesnoeid, net als in de bovenlokale projecten. Zo krijgt Borgerhout géén nieuwe bibliotheek. Als enige district. Maar ondertussen worden wel vrolijk kosten doorgeschoven: voor winterschade, voor de aanleg van groen, voor communicatie,?

Geen respect voor de uitdagingen in onze stad
Uit de omgevingsanalyse bij de meerjarenbegroting blijkt zeer sterk dat onze stad vergroent, verkleurt, vergrijst en verarmt. Ons investeringsbudget stijgt tot 1.25 miljard. Je zou verwachten met een dergelijke situatie dat er dan een structureel antwoord zou gegeven zijn op de gestelde uitdagingen. Niets is minder waar: er worden geen structurele oplossingen gegeven voor een paar van de meest prangende uitdagingen waar we voor staan. Een bloemlezing.

De jeugd is het kind van de rekening
Onze schepen van onderwijs stelt dat hij niet kan zeggen of elk kind volgend jaar een school zal hebben. Neem even de tijd om dit te laten bezinken. De capaciteit voor het onderwijs wordt in onze stad niet opgetrokken. NIET. NIET door Vlaanderen, NIET door ons stadsbestuur. Het gestegen budget zal gebruikt worden om gebouwen te onderhouden,en brandveilig te maken, wat absoluut nodig is. Het enige, en zeer in detail uitgewerkt, concrete initiatief is de kwestie van de 'voucher' om scholen de kans te geven weekprojecten buiten de school te organiseren. Hoe dat dan juist in zijn werk gaat, is onduidelijk, want het is 'een' piste. Het is verwarring alom, en in tegenstelling tot het verwijt, is die verwarring gestart met een gebrek aan duidelijkheid over de plannen van het gemeentebestuur die bespaart op Klas op Stap.

Onze Antwerpenaren zijn dus volledig in het ongewisse of hun kinderen per 1 september 2014 een school zullen hebben. Voor een college dat de mond vol heeft van het aantrekken van tweeverdienersgezinnen. is dit weinig verleidelijk, en dat is een understatement. Tegen 2020 zullen immers 7000 plaatsen nodig zijn: wie wil naar een stad verhuizen die op die uitdaging geen antwoord biedt? Het is pappen en nathouden en vingers kruisen, en hopen, hopen , hopen. T' Stad en de Vlaamse regering schuiven ondertussen de hete aardappel naar elkaar door. Zowel in de stad als in Brussel heeft de NVA de portefeuille Financien. Maar zowel daar als hier heeft een andere partij het domein onderwijs. En die mogen de kritiek aanhoren, terwijl de grootste partij van Vlaanderen de andere kant opkijkt en schizofrenie veinst. Onze burgemeester voerde campagne met als argument dat hij zou wegen in Brussel. Op vlak van onderwijs hebben we daar alvast niet veel van gemerkt. Pingpongen met minister Smet ontslaat deze stad niet van haar verantwoordelijkheid.

Het stadsbestuur is verder niet erg consequent: wat dit bestuur niet veil heeft voor extra capaciteit in het onderwijs omdat het Vlaamse bevoegdheid is, heeft ze wel veil voor activering en het wegwerken van de wachtlijsten voor inburgering en lessen Nederlands, een bevoegdheid en verantwoordelijkheid van de Vlaamse NVA-ministers. Cynisch. We merken trouwens dat die groeiende groep kinderen, nu al 1/3 van onze stad, het grote slachtoffer is geworden van deze begroting: veel mooie principes maar geen geld. Hun vrijwilligerswerkingen in de jeugdwerkingen wordt ingezet voor beleid, er zijn mooie actieplannen zonder impact of realistisch budget, hun fysieke ruimte in de commerciële kinderopvang wordt tot 0 m2 buitenruimte herleid, van de kinderboerderij kan de schepen van jeugd niet met zekerheid antwoorden of die wel een functie voor kinderen zal behouden.. Kinderen kunnen niet stemmen natuurlijk. Gelukkig is het aantal gasambtenaren gestegen. Respect voor A moet je afdwingen, van kindsaf?

Ter vergelijking: Voor onderwijs voorziet Gent 88,7 miljoen euro voor bestaande schoolgebouwen en voor 1.700 bijkomende plaatsen. Ook in de kinderopvang worden extra plaatsen gecreëerd door de stad en 17,6 miljoen euro geïnvesteerd in gebouwen. Er is een kindsecretaris die waakt over de kindvriendelijkheid van de stad en de toelagen voor jeugdlokalen stijgen met 7.3 mio euro en met 2.2 mio voor basistoelagen jeugdwerk. Voor een stad die drie keer kleiner is maar dezelfde uitdagingen van verjonging telt...

Het sociaal beleid: liefdadigheid, inburgering en activering als toverformule
Alle parameters rond armoede in de stad staan op rood. Het OCMW is er voor de echte armen en moet zich terugplooien op zijn kerntaken, klinkt het als antwoord daarop. Maar hoe dat wordt ingevuld is niet duidelijk: wie bepaalt bijvoorbeeld de criteria voor de echte armen? De roep van het middenveld om betrokken te worden en mee te mogen denken klinkt zeer luid maar wordt systematisch genegeerd. Wat is het antwoord van de schepen op hun vraag om via een overlegraad systematisch betrokken te kunnen worden bij het beleid? Het advies vanuit het middenveld is dan ook ongemeen hard: terwijl de beslissingen rond het meerjarenplan genomen werden wachten zij op de concretisering van het armoedeplan van de stad. We wachten dus op een armoedeplan terwijl de meerjarenbegroting en de acties al vastliggen. Tja.

De schepen had nochtans veel van deze organisaties kunnen leren, zoals het voorstel om het huidige systeem van de aanvullende steun te herbekijken. Dit is immers een preventieve en structurele maatregel voor groepen die net geen leefloon hebben, maar toch in armoede leven en gaat dus verder dan de een euro maaltijd die louter liefdadigheid is.

Niet getreurd: ondertussen gaan we alvast activeren en inburgeren. Activering naar werk en de kennis van het Nederlands zijn belangrijk, maar niet het tovermiddel waarvoor ze vaak worden versleten. Aanpakken van uitsluiting is even belangrijk. Zo merken we dat veel allochtone armen een job hebben, of ondanks een diploma hoger onderwijs geen job vind. Een structurele aandacht voor diversiteit is overigens in heel de meerjarenplanning, de grote afwezige.

Wat betreft de wooncrisis kan ik kort zijn: het ambitieniveau om louter te werken op de doorstroom en de veiligheid van sociale woonblokken biedt geen structureel antwoord op het feit dat in onze stad 11.000 mensen wachten op een sociale woning.

n Antwerpen is één op twee gezinnen huurder. Dat is beduidend meer dan in de rest van Vlaanderen, waar 3 op 4 gezinnen eigenaar zijn van hun woning. De gemiddelde huurprijs in Antwerpen steeg de voorbije jaren fors, van 531 euro/maand tot 691 euro. Heel wat gezinnen besteden inmiddels de helft van hun inkomen aan wonen. Maar we blijven vasthouden aan een norm die niet op maat is van de noden en de realiteit van onze stad.

Visie op mobiliteit en groen: een pleister op een houten been
In deze bestuursperiode zullen 33 Gewestwegen naar de stad worden overgeheveld. Daar zal serieus wat geld voor nodig zijn om die te onderhouden en waar nodig verkeersveilig te maken. Maar het budget daarvoor is niet voorzien. Uitleg van schepen Kennis:er is geen afspraak over wanneer ze overkomen, en zolang daar geen afspraak over is, is het aan het gewest om ze te onderhouden. Daar is een naam voor: struisvogelpolitiek. Maar erger nog dan het feit dat dit slecht bestuur is, is het feit dat het Vlaams gewest ook niet meer investeert in verkeersveiligheid op die wegen, omdat ze binnenkort toch naar de stad zullen worden overgeheveld. Dit is debudgettering op kap van de verkeersveiligheid van mensen, en dus schuldig verzuim.

Deze legislatuur gaat ook ene gigantisch bedrag van 165 miljoen euro van het investeringsbudget naar de Oosterweelverbinding. 165 miljoen euro. De Oosterweelverbinding is een project van de Vlaamse regering, in onze stad. Is voorzien dat Vilvoorde mee zal betalen voor de aanpassingen aan de Brusselse ring? Nee. Is voorzien dat de gemeente Meise meebetaalt aan de nationale plantentuin? Nee. Maar een infrastructuurproject met de omvang van de Antwerpse ring wordt wel deels afgewenteld op de stedelijke begroting. En voor welk project? Voor een tracé dat weggestemd is door de Antwerpenaar in een referendum, en dat volgens het ontwerp milieueffectenrapport slecht scoort op leefbaarheid (dus slecht is voor de gezondheid van onze stadsgenoten) en (met de voorwaarden van de Vlaamse regering) ook nog eens slecht scoort op mobiliteit.

Maar blijkbaar heeft Antwerpen hier niets over te zeggen. De wereld helemaal op zijn kop:in een dergelijk infrastructuurproject, dat de problemen moet oplossen van het internationaal verkeer en vrachtverkeer rond en door een woonstad, zou de werkwijze andersom moeten zijn: het zou het gewest moeten zijn die deze economisch noodzakelijke investering volledig op zich neemt, en het zou de stad als gastvrouw moeten zijn die haar serieuze zeg moet hebben over de voorwaarden in verband met leefbaarheid en gezondheid van haar inwoners.

Maar dit stadsbestuur lost dat laatste op met Low Emission Zone (LEZ). Ze weet nog niet waar die precies zal komen. Hetzelfde antwoord voor wat betreft de geluidsschermen tegen het lawaai van het verkeer. In combinatie met nieuwe parkings in het centrum en de Oosterweelverbinding op onze ring is 1 ding alvast duidelijk: dit is een pleister op een houten been. De Antwerpenaars in de stad zullen net zoals op de ring stilstaan in een wolk van fijn stof. Minder wagens in de binnenstad, verkeersluwe gebieden zijn immers een no go area voor deze meerderheid. Ondertussen wordt geknipt in het bestaande groen: het Harmoniepark, de Konijnenwei, ? Het Noordschippersdok is nu volgens gewestplan parkzone (meer dan een hectare) en recreatiezone (nu ook nog eens een dik hectare). De plannen voor de Ijzerlaan voorzien alleen gedeeltelijke verharding en extra parking in dit gebied. En de plannen voor Singel Noord voorzien het mogelijk volbouwen van dit gebied.

Ondertussen nodigt Schepen Homans ons via Natuurpunt uit om bossen van het OCMW te kopen: dat is dan toch teken dat dit bestuur aandacht besteedt aan behoud van bos, buiten onze stad weliswaar.

Of het nu gaat over leefmilieu, sociaal beleid, mobiliteit, diversiteit en verjonging: dit stadsbestuur biedt geen structureel antwoord op de uitdagingen waar we voor staan. Het lijkt er dan ook op dat we met deze keuzes van de meerderheid over zes jaar met deze stad niet dichter bij de toekomst zullen zijn , integendeel. Dit stadsbestuur eist Respect voor A maar vergeet respect op te brengen voor mensen, middenveld en middelen van A stad. We zullen er over 6 jaar een gigantische kater aan overhouden. Goednieuwsboodschappen zoals op de persconferentie zijn immers zelden zo lang bestand tegen de tijd."