Open, transparant en goed bestuur

De basisvoorwaarde voor meer stedelijke democratie is absolute openheid en transparantie. Met Groen aan het roer krijgen de bewoners een goed beeld van wat het bestuur doet en hoe het bestuur dat doet. Geen levendige democratie zonder een actief en onafhankelijk middenveld dat een belangrijke gesprekspartner is. Het middenveld is, in al zijn diversiteit, de plek waar Antwerpenaren zich organiseren en hun stem vertolken.

• De stad investeert in actieve en passieve openbaarheid van bestuur: bestuursbeslissingen komen onmiddellijk gratis online ter beschikking als ze geen privacygevoelige gegevens bevatten, burgers krijgen vlot antwoorden op vragen en het wordt duidelijk welke informatie waar beschikbaar is. Zo keren we de logica om: burgers moeten geen moeizame zoektocht ondernemen naar het juiste document, maar het bestuur leidt burgers actief naar relevante informatie.
• Een modern personeelsbeleid geeft ruimte aan sterke, creatieve, gemotiveerde, onafhankelijke ambtenaren. Die staan ten dienste van de hele stad, niet enkel van de meerderheid in gemeenteraad en college. Het betekent dat ambtenaren voldoende ruimte krijgen, spreekrecht hebben en ingeschakeld worden voor de ondersteuning van burgerinitiatieven.
• Antwerpen wordt voortrekker in digitale democratie: via internet en sociale media creëren we een nieuwe democratie 2.0. De Antwerpenaren kunnen direct communiceren met hun stad via een nieuw communicatieplatform. Daar kunnen ze ook eigen beleidsvoorstellen of initiatieven voorleggen. Mensen die niet thuis zijn op het net moeten gehoord worden via andere kanalen.
• De gemeenteraad en districtsraden moeten aantrekkelijk zijn voor de burgers en uitnodigen om mee te doen. Over de agenda en de beslissingen wordt helder gecommuniceerd en ze zijn online te volgen. Alle beslissingen van raden en colleges zijn makkelijk terug te vinden.
• Antwerpenaren moeten op de hoogte zijn wie hen vertegenwoordigt in de gemeenteraad en districtsraden, wat de bevoegdheden zijn van de verschillende collegeleden en hoe ze hen kunnen bereiken op een laagdrempelige manier.
• We investeren in een goede omkadering van de raadsleden zodat die hun rol van bemiddeling en besluitvorming volwaardig kunnen opnemen. Er wordt strikt toegezien op het naleven van de deontologische code voor lokale mandatarissen en het vermijden van belangenconflicten.
• De discussie over belangrijke beleidsbeslissingen gebeurt openbaar op de gemeenteraad, niet achter gesloten deuren van autonome gemeentebedrijven of intercommunales. Het debat over het beleid van intercommunales en eventuele verzelfstandigde agentschappen wordt ruim gevoerd binnen de raadscommissies, die ook deskundige vertegenwoordigers afvaardigt. Schepenen krijgen hiervoor geen extra vergoeding.
• De stadsadministratie wordt hervormd. Stadsambtenaren bouwen samen met burgers, verkozen politici en deskundigen mee aan de stad. Het zijn partners in de omslag die we willen maken naar een meer open bestuur. Zij hebben het recht om meer betrokken te worden en moeten vrijuit kunnen spreken. Waar nodig krijgen ze extra opleiding of ondersteuning zodat ze mee de culturele omslag kunnen maken naar een stad die actief samenwerkt met burgers. Daarom kiezen we voor minder hiërarchie: minder chefs, en meer verantwoordelijkheid van personeel aan de basis. We willen een stadsadministratie op maat van de burger, met ambtenaren die aanspreekbaar zijn en die ter plaatse gaan in de wijken, die zich meer gewaardeerd weten en in de invulling van hun job meer flexibiliteit ondervinden.
• De burgemeesters en de schepenen zitten niet meer in het parlement, maar zijn politiek voltijds met onze stad of district bezig.
• De stedelijke kabinetten worden afgeslankt. Het beleidsvoorbereidend werk gebeurt in de eerste plaats door een sterke administratie.
• Schepenen hebben enkel zitting in een intercommunale, als ze daar namens de stad en binnen hun bevoegdheden meerwaarde hebben. Daar staat geen extra vergoeding tegenover.
• Door de invoering van een transparantieregister is het voor iedereen duidelijk welke contacten schepenen hebben met private ondernemingen en lobbyisten en wat daar gezegd wordt.
• De gemeenteraad is een plek van echt democratisch debat, waar ook de burgers inbreng hebben. Om dat project tot bloei te brengen, stellen we een onafhankelijke voorzitter van de gemeenteraad aan (en dus niet de burgemeester).
• De delegatie van bevoegdheden van gemeenteraad en districtsraden naar de colleges wordt herbekeken. Nu kunnen de districtsraden over veel te weinig dossiers de eindbeslissing nemen.
• De rol en opdracht van autonome gemeentebedrijven en stedelijke vzw’s (ZAS, Zorgbedrijf, AG Vespa …) lijnen we scherper af. Zij spelen een duidelijke rol in de realisatie van de doelstellingen van het stadsbeleid. We zorgen ervoor dat hun besluitvorming volledig transparant is.
• De stad werkt nauw samen met de gemeenten uit de rand rond Antwerpen, in eerste instantie voor mobiliteit (Vervoerregioraad) en stadsontwikkeling. De Vervoerregioraad moet evolueren naar een democratisch orgaan waar gemeenten echt samen de lijnen uitzetten voor een regionaal mobiliteitsbeleid. Een echte stadsregionale samenwerking komt ook tot stand op andere beleidsdomeinen.

Burgers spreken mee - burgers beslissen mee

In een gezonde democratie krijgen alle burgers de kans mee te spreken, mee te beslissen en mee te bouwen aan onze samenleving. Dat zorgt voor beter beleid. We willen burgers daarom meer inspraak geven in besluitvorming.

• Groen wil binnen de stadsadministratie een expertiseteam Inspraak dat de stad en districten bijstaat in het uitbouwen van inspraak van burgers zodat alle mogelijke doelgroepen aan bod komen. Een participatieraad, samengesteld uit onder meer participatiedeskundigen en bewoners staat het team bij en wordt het aanspreekpunt voor burgers die participatieprocessen willen opzetten.
• In de stad wordt voortaan over 10% van het jaarlijkse budget meebeslist door de inwoners, naar het voorbeeld van de burgerbegroting is district Antwerpen. De opmaak van het nieuwe meerjarenplan doen we cocreatief met burgers, burgerpanels en andere participatiemethodieken. Er komt in het stadscollege een schepen voor participatie en inspraak.
• De gemeenteraad organiseert hoorzittingen en open raadscommissies waar burgers mee beraadslagen voordat de verkozen raadsleden beslissen. Burgers die via een petitieactie (vanaf 2.000 ondertekenaars die minstens 16 jaar oud zijn) een vraag of voorstel naar de gemeenteraad brengen, krijgen een ware kans op dialoog en betrokkenheid bij de besluitvorming. Burgers die een volksraadpleging verzoeken (vanaf 50.000 ondertekenaars ouder dan 16 jaar) krijgen een transparante procesbegeleiding en communicatieve ondersteuning. Voor kinderen en jongeren voorzien we aparte wervende inspraakinstrumenten. De expertise die we opdoen op stadsniveau, delen we met de districten en andersom.
• We herdenken en versterken de bestaande adviesraden. We zorgen voor een opwaardering van onafhankelijke adviesorganen waar burgers en middenveldorganisaties op structurele basis samenkomen. Adviesraden krijgen tijdig de juiste informatie, worden ondersteund met voldoende personeel en middelen, worden actief om advies gevraagd over de grenzen van de beleidsdomeinen heen, kunnen ook op eigen initiatief adviezen geven en krijgen een gemotiveerd antwoord op al hun adviezen.
• Een stedelijk expertisecentrum participatie wordt uitgebouwd voor de uitwerking van het participatiebeleid in de stad en in de districten. Het krijgt daartoe niet alleen de nodige vrijheid en onafhankelijkheid, maar ook de nodige middelen en mensen.
• De gemeenteraad laat zich adviseren door representatieve burgerpanels, die op eigen initiatief of op vraag van de gemeenteraad aanbevelingen uitbrengen rond vooraf afgebakende thema’s.

Een bloeiend middenveld voor A

Geen democratie zonder een actief en onafhankelijk middenveld. Meer nog dan goede structuren en methoden is een goede gesprekspartner voor de overheid een voorwaarde voor levendige democratie. Het middenveld is, in al zijn diversiteit, de plek waar Antwerpenaren zich organiseren en hun stem vertolken. Buurtcomités en actiegroepen, jeugdwerk en ouderenverenigingen, zelforganisaties en burgerbewegingen, vakbonden en werkgeversorganisaties, met professionelen ondersteund of volledig vrijwillig … daarin zit heel wat betrokkenheid en Antwerps sociaal kapitaal. Hun meningen en argumenten nemen we heel serieus. We ondersteunen en faciliteren hun werking.

Een democratische stedelijke economie: burgers delen de stad

• We maken werk van een actie- en investeringsplan in sociale en solidaire economie. We steunen non-profit burgercollectieven en commons-projecten in het kader van de deeleconomie, zoals lokale coöperatieve platformen die een alternatief bieden voor buitenlandse platformen die winst willen maken ten koste van relaties tussen burgers en onze private gegevens trachten te verhandelen (denk aan Uber en Airbnb).
• Groen wil minstens vijf wijken in de stad de kans geven om te experimenteren met een complementair muntsysteem. Dat is een alternatieve munt waarmee burgers en stad lokaal sociaal kapitaal en ondernemerschap stimuleren. Complementaire muntsystemen verhogen de betrokkenheid van bewoners bij hun buurt en kunnen een instrument zijn in het bestrijden van armoede.
• De stad maakt in nauw overleg met burgers en verenigingen pop-upprojecten mogelijk, projecten waarbij delen van de stad een tijdelijke invulling krijgen.