Veiligheid

Alle Antwerpenaren moeten zich veilig voelen. Veiligheid is een overheidsdienstverlening waarbij betrouwbare veiligheidsdiensten iedereen moeten helpen.

De politie is een partner van de bevolking en staat ten dienste van de burgers.

Groen streeft naar een stad waar vertrouwen tussen inwoners en overheid heerst, wat leidt tot meer sociale samenhang en veiligheidsgevoel.

Breed veiligheidsbeleid

Veiligheid gaat voor Groen verder dan alleen handhaving; het omvat een integraal beleid met aandacht voor preventie en socio-economische factoren. Sinds de jaren 1990 is te vaak gekozen voor een repressief beleid, wat op lange termijn contraproductief blijkt en angstiger maakt.

Armoede en ongelijkheid zorgen ervoor dat mensen gemakkelijker in de criminaliteit verzeilen. Om criminaliteit tegen te gaan, is een ketenaanpak essentieel. Groen wil elk onderdeel van de ketting structureel versterken: preventie, politiediensten, justitie, strafuitvoering en de re-integratie van veroordeelden. Buurtinitiatieven, sociaal beleid, jeugdbeleid, sport en onderwijs maken deel uit van het preventieve luik van integraal veiligheidsbeleid en moeten dus voldoende middelen krijgen.
Armoede en verminderde kansen leiden tot problemen zoals criminaliteit en verslaving. Daarom is een structureel sociaal beleid nodig dat problemen snel opspoort en uitsluiting aanpakt voordat repressie de enige oplossing wordt. Meer hierover elders in het programma.

De wijk als oplossing

In elke wijk zijn diensten en mensen van de overheid en middenveld aanwezig: wijkagenten, jeugdinterventieteams, buurttoezichters, straathoekwerkers, buurtwerkers, hulpverleners en jeugdwerkers. Zij houden de vinger aan de pols en krijgen signalen die het beleid kunnen voeden. Deze medewerkers zijn een cruciale schakel in het veiligheidsbeleid.

Een wijkgerichte werking van de politie is essentieel voor het vertrouwen en het veiligheidsgevoel. Naast de wijkkantoren zetten we sterk in op gerichte inzet van de mobiele eenheden en de bemiddelingsteams. We investeren in de wijkteams en versterken hun rol, opdracht en personeelsbezetting. De wijkteams van de Antwerpse politie hebben een belangrijke rol in het kennen van een buurt en het detecteren en oplossen van problemen.
De wijkteams passen hun uurregeling aan volgens de specifieke noden van wijken, straten of pleinen. We versterken de samenwerking en informatiedoorstroming tussen wijkteams en interventieteams.
De wijkteams geven signalen en adviezen aan het bestuur om problemen in de toekomst te voorkomen. Hiervoor werken ze nauw samen met straathoekwerkers, buurtvaders en -moeders, moskeestewards, jeugdwerkers, buurtcomités, handelaarsverenigingen, hulpverlening en relevante stedelijke diensten. Zo realiseren ze gemeenschapsgerichte politiezorg. Iedere partner houdt rekening met de specifieke rol van de andere.
Heel veel agenten maken nu al actief werk van een goede relatie met de bevolking. Wij willen dat dit verder structureel verankerd wordt en zetten verder in op projecten waarbij bijvoorbeeld jongeren en politieagenten elkaar beter leren kennen.
Het is belangrijk om het model van gemeenschapsgerichte politiezorg te versterken en om een constructieve en betekenisvolle dialoog aan te gaan met minderheidsgroepen en jongeren. We zetten hiertoe verder in op de aanwezigheid te voet of met de fiets in de wijken.
Absolute voorwaarde is een goede samenwerking en coördinatie door de stedelijke diensten tussen alle betrokken partijen bij overlast: districten, buurtbewoners, middenveld, stedelijke diensten, politie, justitie. Samen weten we meer dan alleen en kunnen we sneller oplossingen formuleren en realiseren.

Politie voor iedereen

Groen ziet de politie niet alleen als handhaver, maar als partner in het vormgeven van veiligheid. De politie moet dicht bij de burgers staan, met gemeenschapsgerichte zorg als basisfilosofie.

Op vier plaatsen in de stad horen er politiekantoren te zijn die 24/24, 7/7 open zijn.
Naast de centrale politiekantoren behouden we de huidige wijkkantoren en verruimen maximaal de openingsuren. Ze zijn toegankelijk met of zonder afspraak, zowel digitaal als via persoonlijk contact. Zo zorgen we er ook voor dat mensen die moeite hebben met elektronische afspraken vlot bij de politie terechtkunnen.
Elk politiekantoor heeft een goed onthaal met respect voor de privacy van ieder die aangifte wil doen. We voorzien een degelijke en divers-sensitieve opleiding voor onthaalmedewerkers, en voldoende dagelijkse ondersteuning.
Er moet bijzondere aandacht gaan naar de toegang tot de politie van mensen in precaire situaties. We nemen maatregelen om het risico op aanhouding van slachtoffers in irregulier verblijf door de politie te vermijden tijdens het neerleggen van de klacht en in het kader van de strafrechtelijke procedure.
We blijven daarnaast inzetten op drempelverlagende mogelijkheden tot contact, met digitale tools die bijvoorbeeld toelaten foto's aan de politie te bezorgen.
Samen met het politiepersoneel (zowel startend als ervaren) en de politievakbonden maken we een personeelsplan om het werken in een wijkteam nog aantrekkelijker te maken.
We blijven promotie maken voor een job bij de politie om de pensioneringsgolf bij de agenten op te vangen. Voldoende goed opgeleide, nabije politiemensen, met diverse achtergrond, dragen bij tot vertrouwen in onze samenleving.
Wij willen geen verdere privatisering van politietaken. Dit zet immers de deur open naar mogelijke willekeur. Het is belangrijk voor het vertrouwen in de politie dat het politiewerk gebeurt door goed opgeleide en bekwame mensen.
Daarnaast onderzoeken we welke zorgtaken beter door andere actoren dan de politie kunnen worden uitgevoerd. De politie komt vaak in aanraking met personen met psychische problematieken, maar is niet het best geplaatst om deze personen te behandelen. We werken daarom aan een betere afstemming tussen geestelijke gezondheidszorg en eerstelijnspolitiewerk, bijvoorbeeld door te voorzien in gemengde patrouilles (politie – psychosociale zorg) of monodisciplinaire crisisteams.

Vertrouwen en transparantie

De politie moet integer en legitiem zijn, met hoge ethische standaarden. Dit vermindert de noodzaak tot geweld en beschermt de politie. We versterken en herstellen het vertrouwen tussen bevolking en politie.

We zorgen voor een sterk integriteitsbeleid en voor leiderschapstrajecten binnen het korps, die de rol van leidinggevenden versterken bij het vormgeven van dit beleid.
We dringen op aan dat de politieraad haar bevoegdheid inzake democratische controle op het politiebeleid naar behoren invult.
We zetten meer in op professioneel profileren zodat de grijze zone, dat etnisch profileren als gevolg kan hebben, tegengegaan wordt.
We voeren een duidelijk kader met heldere parameters in voor de bevoegdheid van de burgemeester inzake identiteitscontroles.
Tegen excessief gebruik van geweld door de politie treden we streng op. Politiegeweld dat niet bestraft wordt, leidt tot normvervaging. Een effectief en snel antwoord op misbruik is dus noodzakelijk. Geweld tegen de politie en andere hulpverleners wordt streng veroordeeld, en moet steeds worden vervolgd.

Technologie ten dienste van iedereen

Technologie kan politiewerk verbeteren. We omarmen dit, maar moeten waken over de democratische rechten van burgers.

Het gebruik van bodycams door de politie is wijdverspreid. Ze worden ingezet om te de-escaleren, en om het politiehandelen te objectiveren. Voor Groen is het belangrijk dat de bodycams ook ten dienste van de burger staan. Burgers moeten kunnen vragen de bodycam te activeren, en toegang kunnen vragen tot de beelden waarop zij voorkomen.
We zorgen ervoor dat elke politiecel wordt uitgerust met camerabewaking. Dit kan zorgen voor een betere controle op de gedragingen van een aangehouden persoon. Het laat ook toe te onderzoeken wat eventueel fout loopt, en kan politiemensen beschermen tegen ongerechtvaardigde klachten.
Elke inzet van technologie moet na verloop van tijd geëvalueerd worden. Als de inzet van camera’s op bepaalde plekken of andere vormen van technologie niet blijkt bij te dragen aan meer veiligheid, moeten alternatieve middelen worden ingezet.
Technologie die een verregaande impact kan hebben op mensenrechten, zoals gezichtsherkenningstechnologie, zetten we niet in. Alleen wanneer er voldoende garanties zijn dat er geen negatieve effecten zijn op de rechten van de mens, kan AI door de politie worden toegepast.
De digitalisering van de politie moet worden verdergezet, maar moet beter worden gestuurd. Bovendien moet er veel meer aandacht gaan naar informatieveiligheid, gezien de recente grote problemen op dit vlak in Antwerpen.
We nemen verdere stappen naar een correct gebruik van de databanken van de politie

Georganiseerde criminaliteit en drugsgeweld

Antwerpen is het epicentrum van cocaïne-invoer in Europa geworden, wat tot meer straatgeweld heeft geleid. De politie is cruciaal voor het opsporen van georganiseerde misdaad. Terwijl de regering Michel bespaarde op de federale politie, heeft de volgende regering met Groen extra investeringen en personeel toegevoegd. Hierdoor kan de politie complexe criminaliteitsdossiers weer onderzoeken. Ook de lokale politie speelt een rol in de aanpak van georganiseerde misdaad en drugsgeweld.

Er is nood aan een geïntegreerde ketenaanpak die noch verzandt in eenzijdige repressie, noch in enkel preventie en zorg: van sociaal-economisch en gezondheidsbeleid, over politioneel en justitieel werk tot de strijd tegen corruptie en witwaspraktijken.
Voor de bestrijding van georganiseerde criminaliteit is ook een doorgedreven samenwerking tussen politie, douane, belastingdiensten en parket aangewezen.
De rol van de politie is echter niet alleen repressief: hun aanwezigheid zorgt ook voor een gevoel van veiligheid bij de burgers; een goede relatie tussen burgers en politie laat signalen vlot doorstromen, en zorgt voor een efficiënte werking. Het is daarom belangrijk voor de Antwerpse politie om aanwezig te zijn in de getroffen buurten.
We pleiten voor het decriminaliseren van de individuele drugsgebruiker. De ambitie is om het middelengebruik te verminderen en de individuele en maatschappelijke schade te beperken, zonder de individuele gebruiker te culpabiliseren. We zetten in op oriëntering naar de zorg. Onder meer een samenwerking met de Drugbehandelingskamer kan dit ondersteunen.
Daarentegen moeten we repressief optreden tegen de dealers en trafikanten die (veel) geld verdienen aan deze handel.

Bestuurlijke handhaving en scheiding der machten

De stad Antwerpen moet de openbare orde handhaven en ieders veiligheid waarborgen, wat ook belangrijk is in de strijd tegen criminaliteit. We moeten echter voorkomen dat de uitvoerende macht zowel politieagent als rechter speelt. Strafbare feiten passeren best via de strafrechter en zorgen voor een betere rechtsbescherming van de betrokkene.

Voor een aantal overtredingen hebben lokale besturen nu weinig andere opties dan GAS-boetes in te zetten. We zorgen voor voldoende bijkomende garanties inzake de onafhankelijkheid van de sanctionerende ambtenaar, bijvoorbeeld inzake benoeming, niet-afzetbaarheid, voorwaarden in verband met bevordering, eventuele overplaatsingen, opschorting of beëindiging van de functie.
Een uitbreiding van mogelijkheden tot bestuurlijke handhaving moet steeds aan de noodzakelijkheids- en proportionaliteitsvereisten voldoen. We pleiten voor een beperkte limitatieve lijst van gedragingen waarvoor de stad GAS-boetes kan uitschrijven. In geen geval mogen GAS-boetes worden ingezet om fundamentele rechten te beperken, zoals vrijheid van betoging of vrije meningsuiting.
We verhogen de minimumleeftijd van GAS-boetes opnieuw naar 16 jaar. Er moet ook een specifieke opleiding komen voor GAS-ambtenaren over de omgang met minderjarigen.
De inzet van politie is nodig om Antwerpen verkeersveilig willen maken. We zetten daarom handhavingsmiddelen meer in voor verkeersveiligheid. We verschuiven de administratieve taken van de politie zodat ze meer tijd hebben voor verkeerscontroles en -handhaving.