Erfgoed verdwijnt terwijl adviezen genegeerd worden

25 September 2025

Erfgoed verdwijnt terwijl adviezen genegeerd worden

Een waardevol gebouw slopen is als een boom omhakken: het is onomkeerbaar.

Steeds vaker verdwijnen waardevolle gebouwen in Antwerpen, ondanks duidelijke adviezen van Monumentenzorg. Groen-gemeenteraadslid Ilse van Dienderen trekt aan de alarmbel en benadrukt dat een gebouw slopen “als een boom omhakken is: het is onomkeerbaar”.

In de Korte Winkelstraat werd recent het neoclassicistisch complex van de Distillerie C.J. Bal & Cie uit 1888 – ontworpen door Joseph Hertogs – grotendeels afgebroken. Enkel de gevel bleef overeind, terwijl Monumentenzorg had gevraagd om het waardevolle interieur te behouden. Van Dienderen noemt dit façadisme, waarbij historische gevels worden herleid tot een contextloos decor.

Ook de voormalige goudraffinaderij in de Jacob Jacobsstraat wordt binnenkort gesloopt, opnieuw tegen de adviezen in. Monumentenzorg beschouwde het gebouw uit 1951 als beeldbepalend, maar toch verdwijnt het. Volgens Van Dienderen is dit geen alleenstaand geval, maar een gevolg van de nieuwe bouwcode die erfgoed relativeert. Ze legt uit dat “erfgoedwaarden worden afgewogen tegen transformatie en herbestemming. Dat klinkt mooi, maar in de praktijk kan je er alles mee rechtvaardigen. Het resultaat is dat waardevolle panden verdwijnen, terwijl enkel documentatie rest.”

Groen wijst erop dat de stad wel pronkt met grote renovatieprojecten zoals het stadhuis, maar tegelijk tal van minder bekende gebouwen laat verdwijnen – gebouwen die juist het verhaal van de stad vertellen. De partij hekelt ook de druk van projectontwikkelaars die steeds hoger willen bouwen en zo erfgoed opofferen voor rendement. Van Dienderen besluit dat we moeten vertrekken vanuit de kwaliteiten van bestaande gebouwen en ze in ere herstellen, want erfgoed verdient zorg, niet de sloophamer.