Inspraak in Antwerpse gemeenteraad blijkt dode letter
14 Februari 2025

Groen wil gemeenteraad aantrekkelijker maken voor inwoners
De afgelopen twaalf jaar heeft géén enkele Antwerpenaar gebruik gemaakt van de mogelijkheid om vragen te stellen aan of voorstellen in te dienen bij de gemeenteraad.
Dat blijkt uit een vraag van Groen aan de stedelijke administratie. Dit staat in schril contrast met de ambities en verwachtingen in het Vlaamse Decreet Lokaal Bestuur, waarin wordt bepaald dat de gemeenteraad een beleid moet voeren rond inspraak en betrokkenheid van burgers.
Artikel 304. § 1. De gemeenteraad voert een beleid op het vlak van de betrokkenheid en de inspraak van de burgers of van de doelgroepen, met inbegrip van een regeling over het recht van de inwoners om voorstellen en vragen op de agenda van de gemeenteraad te zetten.
Naast het decreet lokaal bestuur is er ook een grondwettelijk recht om verzoekschriften te richten aan o.a. lokale besturen.
B.4.2. Artikel 28 GW: Ieder heeft het recht verzoekschriften, door een of meer personen ondertekend, bij de openbare overheden in te dienen.
Welgeteld drie burgers vonden sinds 2012 hun weg naar het college, samen goed voor … vijf verzoekschriften.
Groen Antwerpen vindt deze lamentabele cijfers een duidelijke illustratie dat de drempels in Antwerpen voor inspraak veel te hoog zijn en stelt concrete hervormingen voor om de gemeenteraad efficiënter, transparanter en toegankelijker te maken. Groen zal deze ook op tafel leggen tijdens de bespreking van het het nieuwe huishoudelijke reglement in de gemeenteraad.
1. Lagere drempels voor inspraak
Vandaag moeten burgers aan allerlei voorwaarden voldoen om vragen te stellen, voorstellen te agenderen of verzoekschriften in te dienen. Groen Antwerpen wil deze drempels verlagen door een digitale vereenvoudiging in te voeren. Zo kunnen inwoners sneller en eenvoudiger hun stem laten horen en interessante vragen of suggesties vlot steunen.
Veel districten tonen trouwens vandaag al dat het anders kan door een vragenkwartiertje of tussenkomsten van inwoners toe te laten. "Daarnaast moeten ook kleinere districten en wijken niet uitgesloten worden door onrealistische handtekeningvereisten," zegt Vanden Berghe. "Iedere buurt moet een eerlijke kans krijgen om het stadsbestuur rechtstreeks te bevragen en hun zorgen op de agenda te zetten."
2. Publiek terug welkom in het stadhuis
Sinds de renovatie van het Antwerpse stadhuis moeten burgers de gemeenteraad volgen vanuit een aparte zaal via een scherm. Groen Antwerpen vindt dat onaanvaardbaar. "Je kan al beter thuisblijven, lijkt de boodschap wel," stelt fractieleider Bogdan Vanden Berghe (Groen). De partij stelt voor om zeker tot 20 burgers weer fysiek toegang te geven tot de collegezaal, zodat ze het debat live kunnen volgen, zoals vroeger het geval was. "Politiek moet zichtbaar en toegankelijk zijn, niet verstopt achter gesloten deuren."
3. Toegankelijke verslagen: niet alleen beeld, maar ook tekst
Verslagen van de gemeenteraad en commissies moeten doorzoekbaar en toegankelijk zijn. Enkel videoverslagen volstaan niet meer anno 2025. Groen ziet kansen om spraakherkenning te gebruiken om automatisch correcte en doorzoekbare tekstversies te genereren. Dit verhoogt de transparantie en vergemakkelijkt de toegankelijkheid van besluiten en debatten voor burgers, pers en raadsleden.
Naast deze drie speerpunten stelt Groen Antwerpen nog een reeks andere hervormingen voor, waaronder een efficiëntere handhaving van spreektijden en snellere behandeling van districtsadviezen.
De partij betreurt dat de toekomstige burgemeester Van Doesburg reeds de vlucht vooruit nam en al aankondigde dat ze de rol van voorzitter van de raad en burgemeester zal cumuleren.
Groen roept alle partijen op om mee te pleiten voor hervormingen en zo de betrokkenheid van de Antwerpse burger bij het beleid te versterken. "Een transparante, toegankelijke en eerlijke gemeenteraad is in ieders belang," besluit Vanden Berghe. "De stad vaart er wel bij als burgers actief participeren aan het beleid en hun stem laten horen op de straat en in de raad."