Energietransitie voor Antwerpen

De energietransitie hebben we nodig om de klimaatdoelstellingen te halen. We pakken deze aan op wijkniveau.

• Er is nog heel veel ruimte over voor windturbines en zonnepanelen op onze daken, in de stad en vooral ook in de haven. We bieden alle Antwerpenaren de kans om aan zonnedelen te doen, om mee te investeren in zon op hun eigen dak of op andere daken in hun buurt of elders in de stad. We steunen de burgercoöperatieven en hernieuwbare energiegemeenschappen.
• Als we op termijn willen omschakelen naar veel meer hernieuwbare energie, moeten we die schone energie ook kunnen opslaan om ze te gebruiken als er te weinig zon of wind is. Als elk huishouden een eigen batterij moet bekostigen, wordt dat een dure grap. Energieopslag kan beter op grotere schaal georganiseerd worden. De stad kan energieopslag op wijkniveau ondersteunen.
• We maken de stad geleidelijk onafhankelijk van stookolie en gas voor de verwarming van woningen. De stad gaat voor fossielvrije nieuwe wijken, verkavelingen en stadsontwikkelingsprojecten. Aardgasaansluitingen in nieuwe verkavelingen en appartementsgebouwen worden beperkt.
• Door de klimaatopwarming wordt oververhitting van woningen een uitdaging. Daarom zet het EcoHuis in haar adviezen in op het beschaduwen met zonwering en beplanting en waar nodig koeling op hernieuwbare energie. We voeren regels in om ervoor te zorgen dat enkel stille airco’s en warmtepompen worden geïnstalleerd.
• Om klimaatneutraal te worden, schakelen we over naar fossielvrij verwarmen. We kiezen resoluut voor energiebesparing en 100% hernieuwbare stroom en warmte. We gaan voor woningen en gebouwen die bijna geen energie meer verbruiken. Die transitie is een sociale en financiële uitdaging; daarom geven we prioriteit aan de collectieve renovatie van appartementen.
• De stad dient ook op wijkniveau zelf renovatieprojecten op te zetten. Waar we kunnen, kiezen we voor groepsrenovatie van meerdere woningen samen. We werken daarbij met wijkverbeteringsplannen of stadsrenovatieprojecten. Daarbij geven we prioriteit aan appartementsblokken en wijken en straten met een hoger aantal bewoners die socio-economisch kwetsbaar zijn. De focus ligt op het verhogen van de levenskwaliteit waarbij verschillende uitdagingen samen met de betrokken wijken worden aangepakt: ontharden, vergroenen, deelmobiliteit én wijkrenovatie. We betrekken bewoners en huurders. Via groepsaankopen van bepaalde renovatiewerken of hernieuwbare energietechnieken verhogen we de renovatiesnelheid. Zo kan iedereen die wil hiervan genieten.
• Meer maatregelen omtrent energie besparen, vind je onder het hoofdstuk wonen.

Circulaire stad zonder afval

We gaan voor een circulaire stad: een stad die geen grondstoffen verspilt, die materialen in kringloop houdt door hergebruik, reparatie, remanufacturing (herwerking tot andere producten) of recyclage en waar zo weinig mogelijk afval uiteindelijk verbrand wordt. Op lange termijn willen we zelfs geen afval meer en geen afvalverbranding.

• Afval voorkomen kan je door spullen zo lang mogelijk te gebruiken of door ze te delen met anderen. Nog bruikbare voorwerpen kan je weggeven op geefpleintjes of in geefkasten. Zo kunnen we efficiënter omgaan met materialen. Groen stimuleert deelinitiatieven en coöperatieve platforms om auto’s, fietsen, gereedschap, boeken, speelgoed te delen. We promoten ook repaircafés en maker spaces. Een mogelijke volgende stap is kleinschalige lokale productie in microfabrieken.
• We zorgen ervoor dat de stad principieel kiest voor een circulair aankoopbeleid en start-ups in de circulaire economie steunt. Zo kan er in samenwerking met bestaande initiatieven van kringwinkels werk gemaakt worden van een volwaardige keten van textielinzameling: hergebruik, herstel en hermaken van textielproducten. Ook is meer bedrijfsruimte nodig voor activiteiten in het kader van circulair bouwen, zoals bijvoorbeeld Buurman, een circulaire bouwmarkt.
• Antwerpen sluit zich aan bij de statiegeldalliantie en speelt een voortrekkersrol bij het invoeren van statiegeld op drankverpakkingen. Naar het voorbeeld van Bredene kan de stad zelf op bepaalde locaties een proefproject rond statiegeld opzetten.
• Het gebruik van wegwerpbekers op events is door Vlaanderen verboden. De stad steunt organisatoren om effectief met herbruikbare bekers en ander cateringmateriaal te werken.
• Antwerpen bindt de strijd aan tegen single use plastic zakjes. Er komt eerst sensibilisering bij winkeliers, marktkramers en klanten. In een tweede fase wordt het verbod op gratis plastic zakjes gehandhaafd.
• Onze recyclageparken worden opgewaardeerd tot hotspots voor de stedelijke kringloopeconomie. Om de waarde van kringlopen voor iedereen duidelijk te maken, willen we mensen juist betalen als ze waardevolle grondstoffen binnenbrengen in plaats van de mensen op kosten te jagen. Dat kan door hen vouchers (of complementaire munten) te geven waarmee ze dan terechtkunnen in repaircafés, kringloop- of tweedehandswinkels, uitleendiensten ...
• Groen is tegen een verlenging van de tijdelijke proefvergunning voor de ISVAG-verbrandingsoven in Wilrijk. Als alternatief zien we een verwerkingsinstallatie in de haven die zo slim mogelijk omgaat met het restafval die we nog over hebben en er nieuwe grondstoffen en energie uit haalt. Daarbij kiezen we voor een energiecascade: de nieuwe afvalverwerkingsinstallatie levert hoogwaardige warmte aan de industrie in de haven, die op haar beurt via warmtenetten laagwaardige warmte levert aan de Antwerpse gezinnen.

Propere stad

Werk maken van een propere stad is prioritair. De strijd tegen de vuile straten winnen we alleen als we met zijn allen op dezelfde nagel kloppen, een beetje zoals de strijd tegen het roken in cafés en openbare gebouwen werd gewonnen. Sluikstorten voorkomen, de mensen overtuigen van het belang van propere straten, nieuwe regels opleggen en wie het spel niet meespeelt beboeten.

• Afvalpreventie staat voorop. Iedereen kan z’n steentje bijdragen. Denk aan projecten rond duurzaam catering- en verpakkingsmateriaal, herbruikbare luiers en leendiensten.

• We informeren duidelijk, helder, regelmatig en op vele plaatsen over afval sorteren, afvalzakken, afvalophaling, sorteerstraatjes en containerparken. We communiceren ook met beelden.

• Afvalzakken en sorteerpasjes worden breed beschikbaar: in alle supermarkten, bij de bakker, de beenhouwer, het buurtcentrum, het stadskantoor ...

• We voorzien uitgebreide preventie, bewustmaking, sensibilisering, maar ook strenge handhaving om Antwerpenaren aan te zetten minder afval te produceren. Het werk van straatvegers en witte tornado’s krijgt meer waardering als we van de aanpak van sluikstorten ook een prioriteit maken voor buurtregisseurs en de politie. We kiezen ook voor het uitgebreid inzetten van GAS-ambtenaren. Een reële pakkans is noodzakelijk om echt verandering te krijgen. De GAS-ambtenaren kunnen overtreders een boete geven of een gemeenschapsdienst opleggen.

• Bewoners worden nauw betrokken om propere straten te realiseren. We gaan aan de slag met de bekommernissen van buurtbewoners en buurtgroepen. Groen wil alle buurtvrijwilligers in de bloemetjes zetten en uitnodigen bijkomende voorstellen te doen om onze stad proper te houden.

• We nemen de volledige inzamelmethode onder de loep: zakken, containers, ophaalfrequentie, betaalmethode per ophaling of op gewicht, het aantal soorten afval … Wie afval actief vermijdt en goed sorteert, doet daar voordeel bij. We zorgen voor een systeem waarbij afval eenvoudig, correct en frequenter kan worden aangeboden. We installeren meer en grotere afvalcontainers, ook ondergronds.

• We optimaliseren de werking van de sorteerstraatjes en breiden ze uit waar dit zinvol is. In wijken zonder vuilkar, beperken we de afstand tot een sorteerstraatje voor elke inwoner tot 100 meter. Elke sorteerstraat bestaat uit alle fracties. We ontwikkelen sorteercaddy's en -bakken voor praktisch en ergonomisch gebruik. We zoeken buurtvrijwilligers die minder mobiele buren helpen om hun afval naar het sorteerstraatje te brengen. We onderzoeken of het aanleveren van afval per gewicht toch geen betere oplossing is, dan per volume.

• We bekijken of kleine gft-bakjes kunnen worden aangeboden aan bewoners.

• Een afspraak maken bij het recyclagepark blijft mogelijk, maar we zorgen ook dat je zonder afspraak kan langsgaan.

• De stad ruimt sluikstort snel op, want afval trekt afval aan en dat moeten we te allen tijde vermijden. De stad brengt samen met de districten zwarte punten in kaart en werkt een plan van aanpak uit met alle partners uit de buurt (stedelijke poetsdienst, buurtvrijwilligers, politie, scholen, bedrijven …) om die zwarte punten aan te pakken.

• We werken nog veel meer met mobiele pop-up recyclageparken en recyclagepunten. Ze komen volgens een vast schema op dezelfde plaatsen en worden laagdrempelig gecommuniceerd aan de hele buurt.

• De stad en De Lijn werken samen een actieplan uit voor propere trams, bussen en perrons.

• Vuilniswagens zijn zwaar verkeer. We moeten vermijden dat vuilniswagens tijdens het begin of het eind van de schooldag door drukke woonbuurten rijden. Door afval te verzamelen op de hoek van een woonerf, een plein of een doodlopende straat, vermijden we dat ze gevaarlijke manoeuvres achteruit maken.

• We ondersteunen Antwerpse bedrijven, ondernemers en horeca om minder afval te produceren en hun afval op een duurzame manier aan te bieden en te verwerken.

• We ijveren op bovenlokaal niveau voor meer en bredere verantwoordelijkheid van de producenten zodat zij, en niet de consumenten, instaan voor hersteldiensten en de kosten voor het opruimen en verwerken van afval afkomstig van hun producten.

   

Mobiliteit en klimaat

Een goed mobiliteitsbeleid draagt bij aan de te behalen klimaatdoelstellingen. Je vindt onze visie daarop in het hoofdstuk mobiliteit.

Hoofdstuk mobiliteit

Klimaatadaptatie

Groen, water en ontharding beschermen ons tegen de gevolgen van de klimaatopwarming. Maatregelen hieromtrent vind je in het hoofdstuk groen.

Hoofdstuk groen in de stad