Antwerpen, 11 mei 2021 – Morgen organiseert AYO, de Afrikaanse studentenvereniging in Antwerpen, een herdenking voor de Congolezen die gestorven zijn tijdens de Wereldtentoonstelling van 1894. Groen vraagt aan de stad een herdenkingsdag en monument om te leren uit het verleden.

Gemeenteraadslid Ikrame Kastit: “Deze Congolezen werden anoniem begraven in een massagraf op het Schoonselhof. Hun namen waren Bitio, Sabo, Isokoyé, Manguesse, Binda, Mangwanda en Pezo. Onbekenden voor vele Antwerpenaren, maar slachtoffers van het koloniaal verleden van Antwerpen. Het wordt tijd dat we hen terug een gezicht geven. Dat we onze geschiedenis leren kennen, erkennen en een plaats geven. In ons stadsbeeld en in onze geschiedenisboeken.”

Voor de Wereldtentoonstelling van 1885 werden 12 Congolezen naar Antwerpen gevoerd om als dieren tentoongesteld te worden in koloniale namaakdorpen. In 1894 werd een tweede expo georganiseerd in Antwerpen waar 144 Congolezen verbleven. Hiervan werden er 44 opgenomen in het ziekenhuis door ondervoeding, longontsteking, bronchitis of andere ziektes. In de tentoonstelling van 100X Congo in het MAS vind je het patiëntenregister van het Stuivenbergziekenhuis, waar je hun opnames terugvind. Via het register is het MAS tot de ontdekking gekomen dat er ook 7 Congolezen gestorven zijn in het Stuivenbergziekenhuis.

Antwerps districtsraadslid Anna Touré: “Antwerpen heeft een belangrijke rol gespeeld in de geschiedenis op vlak van kolonisatie en kan vandaag een belangrijke rol spelen in dekolonisatie. Door er bij stil te staan leren we uit het verleden, komen we te weten welke impact het heeft op ons leven vandaag en zorgen we ervoor dat we nooit meer op dezelfde manier met mensen omgaan.”

Er is nood aan een herdenkingsplaat op de begraafplaats, zodat de slachtoffers niet meer anoniem blijven. Groen pleit ook voor een herdenkingsmoment en monument dat samen met de Congolese gemeenschap wordt voorbereid.

In een videoboodschap verontschuldigde de Gentse burgemeester Daniël Termont zich in 2013 namens de stad Gent aan de nabestaanden van de Senegalezen en Filipijnen die tentoongesteld werden in de ‘mensentuin' op de Wereldtentoonstelling van 1913. De Wereldexpo in Antwerpen trok 3 miljoen mensen aan van over heel Europa.

Kastit en Touré besluiten: “De ‘zoo humain’ heeft het racisme mee gevoed en dat is tot vandaag voelbaar. Een reactie vanuit de burgervader van onze stad zou gepast zijn, excuses kunnen een goede eerste stap zijn naar een verbindende toekomst.”

Ondertussen heeft de stad Antwerpen de eerste positieve stappen gezet om verschillende experten te bevragen rond onze koloniale geschiedenis en de verwachtingen hierrond. Er komt een adviesnota met heel wat verwachtingen. Groen hoopt dat de stad de deelnemers hiervan de opdracht geeft om via een expertencommissie deze adviezen in de praktijk om te zetten. Zo kunnen alle Antwerpenaren ook de donkere kant van onze geschiedenis leren kennen, en beter met elkaar samenleven ongeacht de verschillen.