OPINIE: Zero Tolerance, pleister op falend verkeersveiligheidsbeleid?
25 Juni 2015
Twee weken geleden werd in hartje Borgerhout een jongen van 12 van een zitbank gemaaid door een veel te snelle auto die uit de bocht vloog. Nog geen drie maanden eerder reed een vrachtwagen even verderop in volle ochtendspits een jongetje van vijf op de fiets dood. De buurt is het beu en eist terecht structurele oplossingen. De volgende keer kan het jouw kind zijn. In mijn mailbox regent het mails genre "Mevrouw de districtsvoorzitter, in onze straat wordt geracet. Vooral 's avonds rijden ze tegen 80 per uur door, hoe later op de avond hoe sneller. Ik durf mijn kinderen niet alleen op straat sturen. Wat gaat u daaraan doen?" of "Wij hebben vijf jaar met veel plezier in Borgerhout gewoond met onze twee kleine kindjes, maar nu is de maat vol. Het verkeer (en vele andere redenen) hebben ons doen besluiten om ver weg van de stad te gaan wonen." De ongevallen met de twee kinderen zijn helaas geen toeval. Alle Borgerhoutenaren ? en bij uitbreiding alle Antwerpenaren binnen de Ring ? voelen elke dag dat de explosieve mix van te veel en te snel verkeer met te veel inwoners zorgt voor onveiligheid, objectieve onveiligheid zelfs. En het ziet er niet naar uit dat het gaat verbeteren. In Borgerhout wonen meer dan 11 000 mensen per vierkante kilometer, het is de op één na dichtst bevolkte gemeente van België. In oud-Borgerhout is bijna één inwoner op drie jonger dan 18 jaar: meer dan 13 000 kinderen en jongeren wonen er. Het aantal kinderen stijgt ook aanzienlijk: in vergelijking met tien jaar geleden wonen er nu 2048 kinderen meer (een stijging met 18%). Vooral de groep 0 tot 9-jarigen groeit snel: +28% op tien jaar tijd. De helft van de gezinnen met kinderen heeft geen tuin. Kinderen spelen op straten en pleinen en gaan massaal te voet of met de fiets naar school. Precies wat de Vlaamse Overheid promoot met dure campagnes als de 'Buitenspeeldag' en de 'Strapdag'. Tegelijk kreunt Borgerhout onder het (sluip)verkeer van de ruim 60 000 auto's die van en naar de stad moeten. Want de invalswegen zitten vol en de gps loodst automobilisten vlot via de kortste route door de wijken van Borgerhout. Uit een recente telling blijkt dat 40% van de auto's tijdens de spits oud-Borgerhout enkel gebruikt als snelle doorgangsroute. Die mix van te veel verkeer en heel veel kinderen zorgt voor ongevallen en (vaak jonge) verkeersdoden. Daar hoeft geen tekeningetje bij. Het is oorlog in Borgerhout en de situatie wordt met de dag nijpender.De burgemeester kondigt aan dat hij die verkeersonveiligheid te lijf gaat met extra politie en een zero-tolerance voor verkeersovertredingen: vanaf nu krijgt elke dubbelparkeerder een boete. De politie zet anonieme moto's in om snelheidsduivels te klissen. Ook fietsers en voetgangers die door het rood glippen, vliegen op de bon. Vanaf september wordt heel oud-Borgerhout bovendien zone 30. Dat is op zich een goede zaak. Alleen: het is duidelijk dat dit stadsbestuur aan de kern van het probleem niet wil raken: het aantal auto's en vrachtwagens dat van en naar de stad rijdt, verminderen. Integendeel. Vlaamse Overheid en stad werken ijverig verder aan het BAM-tracé. Er komen extra rijstroken op de Noordersingel en een nieuw een op- en afrittencomplex in Borgerhout. Gevolg: nog meer auto's over de Turnhoutsebaan en door de dichtbevolkte woonwijken tussen Ring en stadscentrum. Het is alsof je vijf dweilen legt en intussen 50 kranen openzet.
Al die auto's mogen bovendien helemaal tot aan de kathedraal. De stad investeert ? geheel volgens 20ste eeuwse traditie- volop in parkings in het centrum van de stad, onder de leien en onder de kaaien. Wie met de auto naar Antwerpen komt, is uiteraard meer dan welkom. Die auto moet bovendien de kortste weg van A naar B kunnen nemen. Wijkcirculatieplannen om het autoverkeer uit de woonwijken via lussen naar de invalswegen te krijgen worden in Antwerpen zonder overleg met district of bewoners van tafel geveegd. Straten knippen en pleinen uitbreiden om open ruimte te winnen: streng verboden. Schepen van Mobiliteit Koen Kennis argumenteert dat het probleem van het sluipverkeer zichzelf oplost eens er doorstroming is op de invalswegen. Overigens: het invoeren van een zone 30 op de Turnhoutsebaan, de eerste en meest logische maatregel op een weg die veel te veel functies en verkeer combineert, blijft voor dit stadsbestuur taboe. De Turnhoutsebaan is in hun ogen in de eerste plaats een invalsweg voor autoverkeer.
In tussentijd moeten Borgerhoutse kinderen maar goed op hun tellen passen op weg naar school of naar de bakker. Het hoeft niet te verwonderen in dit klimaat de jonge macho's die 's avonds de straten als racecircuit gebruiken goed gedijen. In Antwerpen is en blijft de auto toch de baas?
En zo komt het dat inwoners vertrekken naar de groene rand. Want daar kunnen de kinderen wel veilig te voet naar de bakker of met de fiets naar school. Voor het geval Bart De Wever zich oprecht afvraagt wat de welvaartsvlucht kan keren, dan is het dit wel. Dat er in Antwerpen ruimte komt voor spelende kinderen, trage voetgangers en snelle fietsers. Dat ze niet langer tussen de zware vrachtwagen en de eindeloze autostroom van shoppers en toeristen moeten laveren op gevaar van hun eigen leven. Het is zo klaar als een klontje. Alle snelheidscontroles en zones 30 ten spijt, als er niet radicaal gekozen wordt voor een autoluwe stad blijft de oorlog woeden op straat. De bewoners zijn de eerste om gebruik te maken van andere vervoersmodi dan de auto, geef ze een volwaardige plaats op straat. Alleen dat kan de verkeersveiligheid redden